Orientacja seksualna, heteroseksualizm, homoseksualizm i co jeszcze? W okresie dojrzewania młodzi ludzie zaczynają interesować się związkami. Dla wielu to czas szczególny, który w późniejszym okresie życia przywołuje się we wspomnieniach. Ale należy pamiętać, że jest to też trudny okres, pełen wyzwań. To czas odkrywania siebie, również w sferze seksualnej.
Czym jest orientacja seksualna?
W życiu nastolatków następuje wiele zmian. Wkraczanie w dorosłość, mimo że przez wielu tak oczekiwane, zawsze jest wyzwaniem. Zaczyna się odkrywanie swojego ciała, w tym także płciowości. Nastolatek zaczyna zdawać sobie sprawę, o kierunku swoich seksualnych upodobań. Społeczeństwo w ujęciu tradycyjnym przyjmuje, że związki i pociąg seksualny dotyczy kobiet i mężczyzn. Ci, w późniejszym okresie życia wstępują w związki małżeńskie, zakładają rodziny, płodzą dzieci. Obecnie, ze względu na wysoką tolerancję społeczną i zrozumienie coraz częściej głośno mówi się o związkach między osobami tej samej płci. Orientacja to właśnie zainteresowanie płciowością i określenie tego, która z płci jest atrakcyjniejsza, budzi popęd seksualny. Dzisiaj w zasadzie każdy słyszał chyba o związkach dwóch kobiet czy dwóch mężczyzn.
Warto jednak rozpatrzyć zagadnienie na szerszym gruncie niż tylko płciowość. Temat jest znacznie bardziej złożony. Wiele osób kojarzy orientację głównie z seksem, ale to nie wszystko, bo duże znaczenie ma tu także pociąg emocjonalny. Mowa o kwestiach obejmujących budowanie relacji i chęć budowania związków. Co ważne, aspekty te powinny być analizowane łącznie.
Jakie orientacje seksualne można wyróżnić?
Obecnie w kontekście seksualności człowieka mówi się o 4 możliwościach. Najbardziej powszechną orientacją jest heteroseksualizm oraz homoseksualizm, nie każdy natomiast słyszał terminy biseksualizm i aseksualizm. Czym się one charakteryzują?
Występująca orientacja seksualna nie może być podstawą do dyskryminacji danej osoby.
Heteroseksualizm
W ujęciu biologicznym i bardzo długo w świadomości społecznej, jedynym słusznym wariantem był heteroseksualizm. Mówi się o nim wtedy, gdy osoba odczuwa pociąg seksualny do osoby o odmiennej płci. Związki damsko-męskie są do dziś podstawowym filarem społeczeństwa, zapewniają bowiem przetrwanie gatunku. Heteroseksualizm to jedna z trzech podstawowych, uznawanych orientacji. Sama nazwa pochodzi z j. greckiego, od słowa heteros, czyli drugi lub inny oraz z łacińskiego sexus, czyli płeć.
Kontakty seksualne z osobami przeciwnej płci postrzegane są w niektórych kręgach, w których związek z religią jest naprawdę duży, jako jedynie słuszne. Osoby głęboko wierzące w związku mężczyzny z kobietą dostrzegają coś więcej, coś co przyjmuje wymiar duchowy. Niemniej jednak jest to najczęściej wskazywana orientacja płciowa. W dalszym ciągu zdarza się, że heteroseksualista postrzegany jest jako osoba „normalna”. Wszelkie odstępstwa traktowane są przez niektórychjako dewiacje czy choroba, ale w ostatnich latach podejście do tematu znacznie się zmieniło. Odmienność w zakresie orientacji nie jest już piętnowana, pomijając oczywiście sytuacje patologiczne.
Osoby heteroseksualne zdolne są do prokreacji, co odróżnia je od innych orientacji. W praktyce heteroseksualność jest dominująca. Niektóre badania wskazują, że nawet 97,1% społeczeństwa deklaruje heteroseksualizm.
Homoseksualizm
Etymologia słowa nawiązuje, podobnie jak wcześniej – j. grecki homoios, czyli równy, taki sam, oraz j. łaciński sexualis – płciowy. Istotą homoseksualizmu jest to, że odczuwa się pociąg do osób tej samej płci. Zgodnie z używaną współcześnie definicją, homoseksualny to taki, dla którego osoby tej samej płci są atrakcyjne, wzbudzają pociąg płciowy i erotyczny. W stosunku do orientacji homoseksualnej, zarówno Polskie Towarzystwo Psychiatryczne, jak i Polskie Towarzystwo Seksuologiczne wskazują, że nie jest ona dewiacją czy nieprawidłowością. Homoseksualizm uznawany jest jako prawidłowy w stosunku do seksualności człowieka. Związki homoseksualne stają się codziennością. Niestety, wciąż zdarzają się sytuacje, w których osoby o odmiennej orientacji padają ofiarami dyskryminacji. Nadal problemem są kwestie politycznego oraz gospodarczego wykluczenia osób, ze względu na ich orientację.
Homoseksualista tworzy związki partnerskie z osobami tej samej płci, przy czym role partnerów w relacji kształtować mogą się różnie, również podobnie jak w związkach heteroseksualnych.
Biseksualizm
Kolejnym wariantem jest orientacja biseksualna. Tu sprawa jest jeszcze bardziej skomplikowana. Biseksualiści deklarują, że odczuwają pociąg zarówno do osób tej samej, jak i drugiej płci. Stąd nawiązanie w nazwie – bi, z j. greckiego znaczy oboje, dwa. Wśród osób odczuwających pociąg do obojga płci można wskazać, że nie dokonują one zmian orientacji, po prostu czują pociąg emocjonalny, uczuciowy i płciowy, zarówno do kobiet i mężczyzn.
Osoby biseksualne mogą tworzyć związki odczuwając satysfakcję, jaką niesie ze sobą współżycie seksualne, jednak mimo tego nie tracą zainteresowania tą samą płcią.
Aseksualizm
Istotą aseksualizmu, o którym coraz częściej wspomina się w kontekście orientacji, jest to, że osoba nie odczuwa pożądania do jakiejkolwiek płci. Takich ludzi jest jednak bardzo mało, zdecydowanie mniej niż heteroseksualistów czy osób homoseksualnych. Ważna kwestią jest tu różnicowanie aseksualizmu oraz braku popędu płciowego. Osoby te zupełnie nie odczuwają potrzeb, a zachowania seksualne i czyny są całkowicie zbędne.
Skąd się biorą różnice?
Należy zdać sobie sprawę, że zainteresowanie przedstawicielami odmiennej płci, jak i wobec osób tej samej płci jest obecnie postrzegane, jako całkowicie normalne, nie wykraczające poza ogólnie przyjęte i uznane ramy. Nie jest to też żadna perwersja czy sytuacja, która winna budzić zgorszenie.
Dawniej wszelkie odmienności postrzegane były jako coś nienormalnego, jednak to już dość mocno zmienia się. Skoro odmienność nie jest chorobą, ani zaburzeniem, zaczęto szukać przyczyn, które mogą determinować upodobania i zainteresowania seksualne. Wnioski, do jakich dotychczas doszli specjaliści są bardzo obszerne. Sugerują, że orientację heteroseksualną, homoseksualizm czy biseksualizm kształtuje wiele czynników.
Jakie czynniki kształtują preferencje seksualne?
Na kształtowanie preferencji seksualnych wpływ mają m.in. geny. Dotychczasowe badania pozwoliły, aby opublikować wnioski dotyczące badań krwi, przeprowadzonych u osób homo i osób hetero. Pobrane próbki przebadane pod kątem genetycznym uwidoczniły pewne różnice. Naukowcy wytypowali dwa geny, które zdecydowanie częściej występowały u osób homoseksualnych, jednak jednoznaczny związek między wynikami a orientacją wymaga dalszych analiz.
W 2019 r. opublikowano znacznie szersze analizy, uznawane w świecie naukowym jako rzetelne. Nawiązują one do budowy ludzkiego genomu, który u zdrowego człowieka zbudowany jest z 23 par chromosomów. Aż 22 z nich nie mają nic wspólnego z płcią, natomiast jedna z par decyduje o niej. W biologicznym ujęciu, o którym mówi się i uczy w szkole w ludzkim organizmie wyróżnia się dwa rodzaje – żeńskie X oraz męskie Y. Zaobserwowano, że w autosomach, u osób homoseksualnych występuje aż 5 różnych genów.
Duże znaczenie na orientację seksualną mają także hormony oraz czynniki środowiskowe. Przyczyny endokrynne mogą brać swój początek już w okresie prenatalnym. Zaobserwowano, że u kobiet, u których zdiagnozowano przerost rdzenia nadnerczy zdecydowanie częściej występowała orientacja homo i biseksualna. Dalsze obserwacje pozwalają wnioskować, że preferencje te dziedziczone są także przez dzieci. Ma to związek z zaburzeniami hormonalnymi, na jakie narażony jest zarodek i płód w okresie prenatalnym. Dużą wiedzę w zakresie wpływu hormonów mają także prowadzone od lat studium przypadków, dostarczające sporo rzetelnej wiedzy. Nie bez znaczenia może być także budowa mózgu, tzw. neuroanatomia.
Czy orientację seksualną można wybrać?
Trzeba mieć też świadomość, że seksualność i poczucie pociągu do jednej, określonej płci lub do obu równocześnie nie jest kwestią indywidualnej, świadomej decyzji. Nie jest to życiowym wyborem, lecz czymś głębszym, związanym z genami, hormonami. Nie mają tu również znaczenia wcześniejsze doświadczenia seksualne, a osoby hetero czy homoseksualne nie dokonują zmiany orientacji, na skutek podejmowanego leczenia. Obecnie wiadomo już, że ze swoich preferencji nie można się wyleczyć, bo to nie choroba. Osoby o innych skłonnościach są całkowicie zdrowe i normalne, należy im się zatem pełna akceptacja i tolerancja.
Cześć! Nazywam się Krzysztof Sulwiński i jestem redaktorem naczelnym tego portalu. Jeśli chcesz coś mi powiedzieć, skontaktuj się ze mną za pośrednitwem wiadomości. Mój e-mail: kontakt@homiki.pl
